زلزله
بزرگترین زلزلهای که از سال 1900 تاکنون ثبت شده به بزرگی 5/9 ریشتر در شیلی و به تاریخ 22 ماه مه سال 1960 بوده است که به دنبال آن 200000 نفر کشته شده و بیش از 2 زلزله در سالهای 1920 و 1976 در چین اتفاق افتاد که به دنبال آن به ترتیب 245 هزار و 240 هزار نفر کشته شدند.
تایلند، سریلانکا، اندونزی و هند بیشترین مکانهایی هستند که تاکنون از زلزله آسیب دیدهاند چرا که زلزله در این مناطق باعث به وجود آمدن سونامی شده و سالانه هزاران نفر کشته میشوند.
زلزله 5/9 ریشتری شیلی را باید قدرتمندترین زلزله ثبت شده در طول تاریخ دانست. پس از آن زمین لرزه آلاسکا با 2/9 ریشتر است. در رده سوم و چهارم زمینهای 8 ریشتری شامل زلزله سال 1906 اکوادور، زلزله سال 1965 آلاسکا و زلزله سال 2005 اندونزی هستند که به ترتیب 8//8، 7/8 و 6/8 ریشتر قدرت داشتند به رغم تمام پیشرفتها و نوآوریهای به دست آمده پیشبینی دقیق زمین لرزه هنوز به طور کامل میسر نشده است.
هفت لایه در پوسته زمین قرار دارد که این هفت لایه در حدود ضخامت قرار دارند و همواره در امتداد یکدیگر در حال حرکت و جابجایی هستند جابجاییشان مانند سرعت رشد ناخن دست انسان است؛ یعنی بین 10 تا در طول سال جا به جا میشوند. تخمین زده میشود که سالانه چندین میلیون زلزله در سراسر جهان اتفاق میافتد. بسیاری از این زلزلهها ناشناس باقی میمانند چراکه یا در مکانهایی دور افتاده مانند زیر دریا اتفاق میافتند یا اندازه آنها چندان بزرگ و قابل توجه نیست. بر اساس تحقیقات به دست آمده توسط متخصصین زلزلهشناسی آمریکا سالانه حدود 60 زلزله محسوس در این منطقه اتفاق میافتد که از این میان 19 زلزله به عنوان زلزلههایی عظیم به شمار میروند. بزرگی زلزلههای عظیم عمدتاً بیش از 7 ریشتر است. در زیر چند نکته شگفتآور پیرامون زلزله که به تازگی کشف شده است آمده است:
سالانه 100 هزار زلزله محسوس رخ میدهد که بیش از 100 تای آنها خسارت و تلفات به همراه دارد.
زلزلهشناسان همواره اعتقاد داشتهاند که خورشید و ماه نیز باعث بروز زلزله میشوند و امروزه این مسئله کاملاً به اثبات رسیده است. خورشید و ماه نه تنها در دریا جزر و مد ایجاد میکنند بلکه روی گسلها نیز تأثیر گذاشته و موجهایی در زیر زمین ایجاد میکنند.
زلزله 8/8 ریشتری که در 27 فوریه سال 2010 در شیلی اتفاق افتاد شهری را در این کشور به اندازه بیش از 16 متر جابهجا کرد. این زلزله همچنین در گردش زمین اندکی تأثیرگذار بوده و باعث کوتاهتر شدن طول روز شده است.
زلزلهشناسان میگویند آب و هوا نمیتواند تأثیری در وقوع زلزله داشته باشد چراکه منشأ زلزله در اعماق زمین است و تغییرات جوی در مقایسه با فشار داخل پوسته زمین بسیار اندک است.
در اثر زلزله 9 ریشتری که در سال 2004 در اندونزی رخ داد و سونامی بزرگی به دنبال داشت برجستگی سطح زمین در آن منطقه اندکی کاهش یافت و اکنون زمین کرویتر به نظر میرسد.
استخراج نفت ممکن است زلزلههای کوچکی به همراه داشته باشد. نفت معمولاً در رسوب نرم یافت میشود. زمانی که نفت از داخل زمین حرکت میکند سنگها جابهجا میشوند تا خلأ ایجاد شده در اثر حرکت نفت را پر کنند و همین حرکت زلزلههای خفیفی را به وجود میآورد که البته برای انسان محسوس نیست.
وقوع زلزله در یک منطقه میتواند مناطق دیگر را نیز تحریک کند. زلزلهشناسان میگویند زلزله سال 2004 اندونزی بخشی از گسل سانآندرس را ضعیف و آماده لرزش کرده است و این نشان دهنده آن است که وقوع زلزله در یک منطقه میتواند مناطق دیگر را نیز بلرزاند.
از سال 1900 تا 2010 تعداد 13 هزار و 655 زلزله رخ داد که از این تعداد 117 زلزله به بزرگی 6 تا 7 ریشتر بود و تعداد هزار و 354 عدد به بزرگی 4 تا 5 ریشتر.هر سال یک زلزله به مقیاس 6 تا 7 ریشتری و هر 10 سال یک زلزله بزرگ تر از 7 ریشتری .
دو سوم زمین لرزه ها در کمربند اقیانوس آرام رخ می دهد.بیست درصد آن در کمربند آلپ – هیمالیا و ده درصد دیگر در کمربند آقیانوس اطلس
ایران
زمین لرزهها در اعماق مختلف، اتفاق میافتند اما در ایران عمده زمین لرزهها، کم عمق هستند؛ به این مفهوم که اغلب در کمتر از حدود 20 تا 30 کیلومتر اتفاق میافتند کمترین عمقی که معمول است حدود 5 کیلومتر و بیشترین آن بین 10 تا 20 یعنی حدود 15 کیلومتر اتفاق میافتد که اینها در مقیاس جهانی، زمین لرزههای کم عمقتر هستند. طبیعتاً هر چه زمین لرزه کم عمق باشد کانون زمین لرزه به سطح زمین نزدیکتر است و میتواند تخریب بیشتری داشته باشد. بنابراین اگر زمین لزره عمیق باشد موجش دیرتر است و با شدت کمتر به زمین میرسد و این دلیلی است که بسیاری از زمین لرزههایی که در منطقه ژاپن و اندونزی اتفاق میافتند گرچه بزرگ هستند اما تخریب چندانی در سطح زمین ایجاد نمیکنند در بخشهایی از ایران زمین لرزههای عمیق هم داریم که عمده آنها در منطقه جنوب خاوری ایران و در منطقه مکران است.
تمام زمین لرزههای بزرگتر از 2/5 ریشتر کشور از طریق وب سایت مرکز گزارش میشود. از سوی دیگر، زمین لرزههای بزرگتر از 3/5 ریشتر توسط نمابر به مرکز ذیربط گزارش میشود. همچنین، وقوع زمین لرزهها از طریق سامانه پیام کوتاه مرکز به بیش از 300 نفر در سراسر کشور اطلاع رسانی میشود.
ایران جزو 10 کشور مناطق با لرزه خیزی بسیار بالاست و در آسیا بعد از چین ،هند ،بنگلادش و پاکستان قرار دارد
هشدار های سازمان های بین المللی نشان می دهد تهران ، توکیو و لس آنجلس در قرن حاضر دچار زلزله شدیدی خواهند شد که فاجعه بشری خواهد بود.
ایران نیز در یک دوره 50 ساله 2 زلزله مرگبار را تجربه کرد. زلزلهای در دامغان در سال 856 که 200 هزار نفر از بین رفتند و زلزله دیگری در سال 893 که این بار در اردبیل رخ داد و بیش از 150 هزار نفر تلفات داشت.
اما معروفترین و بزرگترین زلزلههای دنیا عبارتند از: زلزله سال 2008 چین که بیش از 70 هزار کشته داشت، زلزله سال 1990 منجیل در تهران با تلف فلات ایران به عنوان یک زون برخوردی قارهای واقع میان دو صفحه تکنونیکی عربی و اوراسیا که با سرعت میانگین 22 تا 24 میلیمتر در سال به یکدیگر نزدیک میشوند، سطح بالایی از تغییر شکل پوستهای را نشان میدهد و در طول تاریخ، همواره با وقوع زمین لرزههای بزرگ و مخربی همراه بوده است. بالغ بر 300 زمین لرزه تاریخی مهم که تا قبل از سال 1900 میلادی رخ داده، با خسارت جانی و مالی قابل توجهی همراه بودهاند، در کتب تاریخی و نشریات علمی گزارش شده است.ات بیش از 35 هزار نفر و زلزله سال 2003 بم با بیش از 20 هزار نفر تلفات
تهران
مرکز مدیریت بحران شهر تهران در مساحت 2500 مترمربع در سه طبقه بنا شده است.در شهر تهران بیش از 100 پایگاه مدیریت بحران وجود دارد در این پایگاه حدود 300 قلم کالاو خدمات و 300 کانکس مجهز به قفل الکترونیکی است. هم چنین 500 گروه مردمی تحت عنوان داوطلب واکنش اضطراری محلات ( دوام) شکل گرفته که در زمان طلایی ( 72 ) ساعت بعد از حادثه به کمک مردم می شتابند.
مناطق 10 تا 12 و 15 تا 18 به دلیل بافت های ناپایدار در برابر زلزله آسیب پذیرترند.
محمد علی میرزائی متولد آمل ، تحصیلات ابتدائی تا دبیرستان را در زادگاهم لاریجان آمل سپری کردم سپس برای ادامه تحصیل وارد دانشگاه شدم . مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد جغرافیا را از دانشگاه تهران و شهید بهشتی اخذ نمودم .